ادعاي خريد از مادر خويش بدون مدرك
چه ميفرمايند علماء دين مبين در مورد مسأله ذيل: فرزندي به حكم مادرش به حضوري دو شاهد به عنوان وكيل، زميني را از شركاء ديگر، حصٌه مادرش را جدا نموده، با توجه به اينكه مادر داراي فرزندان ديگر هم ميباشد، از شوهر ديگر، و پس از مدتي مادرشان از دنيا رحلت نمود حالا اين تركه بايد بين همه تقسيم شود؟
ولي آن برادر كه وكيل قرار داده شده است بدونگواه و مدرك ادعا ميكند من اين زمين را از مادرم خريدهام، حال بفرماييد در اين صورت بقيه برادران حقي دارند، يا خير؟
الجواب باسم ملهم الصواب
در اين صورت كه ادعاي خريد را مينمايد بايدگواه بياورد كه اين زمين را خريده است، در اين حال اگر گواه آورد و گواهي دادند، زمين به او واگذار ميشود، ولي اگر نتوانستگواه بياورد برادران او (يعني: مدعي عليهم) سوگند ياد كنند: ما را علمي نيستكه مادر ما اين زمين را به ايشان (برادر) فروخته است، يعني: حلف علي العلم، ادا نمايند.
و في المجلة، مادة: ١٧٤٨
«اما اذا اراد ان يحلف علي فعل غيره يحلف علي عدم العلم، يعني: يحلف علي عدم علمه بذلك الشييء، بأن يقول مثلاً و الله لا اعلم ان مورث استدان من هذا أو ليس لها علم بذلك».
و جاء في شرحها:
«وكذا ادٌعي ديناً او عيناً علي ميٌت بحضور وارثه و عجز عن اثباته يحلف الوارث ايضاً علي عدم العلم».
وقتي سوگند بر علم ادا نمود؛ دست برادر (مدعي خريد) از اين زمينكوتاه ميشود و زمين مال متروكه ميگردد كه بين ورثه طبق شريعت تقسيم شود.
والله اعلم بالصواب
خدانظر -عفا الله عنه
دارالافتاء حوزه علمیه دارالعلوم زاهدان 22/6/1372هـ.ق